HDR’nin tam açılımı High Dynamic Range. Teknik olarak açıklamalara girmeden benim HDR’den ne anladığımı ve nasıl uyguladığımı anlatmak istiyorum.
Benim anladığım şekli ile HDR, kompozisyon içerisindeki farklı ışık yoğunluklarının doğru olarak fotoğrafa yansıtılmasına yarıyor. Düşünün ki, güzel bir manzara karşısındasınız ama gökyüzündeki ışık yoğunluğu ile asıl konunuz arasındaki ışık yoğunluğu arasında 3-4 stopluk fark var. Ya gökyüzünden ölçüm yapıp gökyüzünü doğru pozlayacaksınız ama bu durumda konunuz karanlıkta kalacak ya da konunuzdan ölçüm yapacaksınız ama gökyüzünde ışık patlayacak ve detay kaybı olacak. Bu durumda işi kurtarmak için HDR giriyor devreye.
HDR için 3 veya daha fazla aynı kadraj ile fotoğraf çekmeniz gerekli. Bu 3 fotoğrafın bir tanesi 0 pozlamaya göre bir fotoğraf çekerken, diğer ikisi +1 ve -1 olmak üzere iki ayrı pozlama ile fotoğrafı çekiyor. Tabii bu aralıkları ayarlamak sizin elinizde. Makinanızın menüsünden kolayca bulunabilecek olan “Exposure Bracketing” modunu açarak ve pozlamalar arasındaki farkları belirleyebilir ve HDR işleminin ilk adımını gerçekleştirebilirsiniz. Burada yaptığınız aslında makinanıza -1, 0 ve +1 olmak üzere 3 ayrı fotoğraf çekmesini söylemek. Eğer makinanız 3’den yukarı çekim yapabiliyorsa, fotoğraf sayısı 5, 7, 9 olarak değişebilir. Burada önemli olan çekilen fotoğraf sayısının hep tek sayı olması. (Bir tane 0 pozlama için ve ondan sonra seçilen pozlama farkı için 2’şer tane fotoğraf) Bazı markalarda, bu özelliği açtıktan sonra bir kere deklanşöre basınca 3 fotoğraf arka arkaya çekilirken bazı makinalarda, her fotoğraf için ayrı ayrı deklanşöre basmanız gerektiğini de belirteyim.
Bu farklı pozlamadaki fotoğraflar ne işe yarayacak peki? Bu fotoğrafları farklı pozlama değerleri ile çekmemizin tek sebebi, bir yazılım yardımı ile 3 fotoğrafı birleştirmek ve dolayısıyla da her bölgesi doğru pozlanmış bir fotoğraf elde etmek. Burada kullanılacak yazılım ise kişiden kişiye değişebilir. Photoshop’ın içinde de HDR yapılabiliyor ama çok yavaş çalışan ve sonuçları pek iyi olmayan bir yöntem bu. Benim kişisel olarak kullandığım program Photomatix Pro programı. Hem hızlı hem de ince ayar yapabilmenize olanak tanıyor. Ayrıca kullanımı da son derece basit ve bilgisayarınızı da yormuyor. Tabii başka programlar da mevcut bu konuda, iş sadece sizin internette araştırma yapmanıza kalmış.
Dikkat ederseniz, HDR için çekilen fotoğrafların tamamının aynı kadraj ile çekilmesi gerektiğini ısrarla belirtiyorum. Bunun nedeni, çekilen fotoğrafları daha sonra birleştireceğiniz için kadrajda herhangi bir değişiklik olmamasını sağlamak. Eğer 1-2 mm bile oynasa kadraj, yazılımın birleştirmesi sonucu ortaya çıkan fotoğraf pek hoş olmayacaktır. Bu nedenle, HDR çekim yapıyorsanız mutlaka tripod kullanmanızı tavsiye ederim. Tripod kullanamıyorsanız ise elinizin titremesini engellemek amacıyla yüksek enstantane hızları ile çekim yapmak gerekli. Burada şunu da belirtmekte fayda var. Eğer yüksek enstantane elde etmek için ISO’nuzu yükseltiyorsanız sonuçlardan çok memnun kalmayabilirsiniz. Bunun nedeni fotoğrafların birleştirilmesi esnasında fotoğrafta zaten bir bozulma ve kumlanma olması. Bunun üzerine bir de yüksek ISO grenlerini eklerseniz, problem yaşama ihtimaliniz var. Tabii internette yayınlamak üzere yapıyorsanız bu çalışmayı bir noktaya kadar bunun önüne geçilebilir ve o boyutlarda farkedilmeyebilir ama baskı alacaksanız ne yazık ki güzel bir sonuç elde edemeyebilirsiniz.
Buna bağlı olarak dikkat edilmesi gereken bir başka nokta ise kadrajınızın içinde hareket eden kayık, insan, araba gibi konuların olmaması. Tripod bile kullansanız, bu hareket devam edeceğinden sonuçta bu konular flu çıkacaktır fotoğrafta.
Bir sonraki yazımda yazılım ile fotoğraf birleştirmeyi anlatacağım.
Benim anladığım şekli ile HDR, kompozisyon içerisindeki farklı ışık yoğunluklarının doğru olarak fotoğrafa yansıtılmasına yarıyor. Düşünün ki, güzel bir manzara karşısındasınız ama gökyüzündeki ışık yoğunluğu ile asıl konunuz arasındaki ışık yoğunluğu arasında 3-4 stopluk fark var. Ya gökyüzünden ölçüm yapıp gökyüzünü doğru pozlayacaksınız ama bu durumda konunuz karanlıkta kalacak ya da konunuzdan ölçüm yapacaksınız ama gökyüzünde ışık patlayacak ve detay kaybı olacak. Bu durumda işi kurtarmak için HDR giriyor devreye.
HDR için 3 veya daha fazla aynı kadraj ile fotoğraf çekmeniz gerekli. Bu 3 fotoğrafın bir tanesi 0 pozlamaya göre bir fotoğraf çekerken, diğer ikisi +1 ve -1 olmak üzere iki ayrı pozlama ile fotoğrafı çekiyor. Tabii bu aralıkları ayarlamak sizin elinizde. Makinanızın menüsünden kolayca bulunabilecek olan “Exposure Bracketing” modunu açarak ve pozlamalar arasındaki farkları belirleyebilir ve HDR işleminin ilk adımını gerçekleştirebilirsiniz. Burada yaptığınız aslında makinanıza -1, 0 ve +1 olmak üzere 3 ayrı fotoğraf çekmesini söylemek. Eğer makinanız 3’den yukarı çekim yapabiliyorsa, fotoğraf sayısı 5, 7, 9 olarak değişebilir. Burada önemli olan çekilen fotoğraf sayısının hep tek sayı olması. (Bir tane 0 pozlama için ve ondan sonra seçilen pozlama farkı için 2’şer tane fotoğraf) Bazı markalarda, bu özelliği açtıktan sonra bir kere deklanşöre basınca 3 fotoğraf arka arkaya çekilirken bazı makinalarda, her fotoğraf için ayrı ayrı deklanşöre basmanız gerektiğini de belirteyim.
Bu farklı pozlamadaki fotoğraflar ne işe yarayacak peki? Bu fotoğrafları farklı pozlama değerleri ile çekmemizin tek sebebi, bir yazılım yardımı ile 3 fotoğrafı birleştirmek ve dolayısıyla da her bölgesi doğru pozlanmış bir fotoğraf elde etmek. Burada kullanılacak yazılım ise kişiden kişiye değişebilir. Photoshop’ın içinde de HDR yapılabiliyor ama çok yavaş çalışan ve sonuçları pek iyi olmayan bir yöntem bu. Benim kişisel olarak kullandığım program Photomatix Pro programı. Hem hızlı hem de ince ayar yapabilmenize olanak tanıyor. Ayrıca kullanımı da son derece basit ve bilgisayarınızı da yormuyor. Tabii başka programlar da mevcut bu konuda, iş sadece sizin internette araştırma yapmanıza kalmış.
Dikkat ederseniz, HDR için çekilen fotoğrafların tamamının aynı kadraj ile çekilmesi gerektiğini ısrarla belirtiyorum. Bunun nedeni, çekilen fotoğrafları daha sonra birleştireceğiniz için kadrajda herhangi bir değişiklik olmamasını sağlamak. Eğer 1-2 mm bile oynasa kadraj, yazılımın birleştirmesi sonucu ortaya çıkan fotoğraf pek hoş olmayacaktır. Bu nedenle, HDR çekim yapıyorsanız mutlaka tripod kullanmanızı tavsiye ederim. Tripod kullanamıyorsanız ise elinizin titremesini engellemek amacıyla yüksek enstantane hızları ile çekim yapmak gerekli. Burada şunu da belirtmekte fayda var. Eğer yüksek enstantane elde etmek için ISO’nuzu yükseltiyorsanız sonuçlardan çok memnun kalmayabilirsiniz. Bunun nedeni fotoğrafların birleştirilmesi esnasında fotoğrafta zaten bir bozulma ve kumlanma olması. Bunun üzerine bir de yüksek ISO grenlerini eklerseniz, problem yaşama ihtimaliniz var. Tabii internette yayınlamak üzere yapıyorsanız bu çalışmayı bir noktaya kadar bunun önüne geçilebilir ve o boyutlarda farkedilmeyebilir ama baskı alacaksanız ne yazık ki güzel bir sonuç elde edemeyebilirsiniz.
Buna bağlı olarak dikkat edilmesi gereken bir başka nokta ise kadrajınızın içinde hareket eden kayık, insan, araba gibi konuların olmaması. Tripod bile kullansanız, bu hareket devam edeceğinden sonuçta bu konular flu çıkacaktır fotoğrafta.
Bir sonraki yazımda yazılım ile fotoğraf birleştirmeyi anlatacağım.