Salı, Nisan 28, 2009

Arşivleme - 3: Etiketleme / Tagging

Fotoğraflarımızı arşivledik ve grupladık. Peki o kadar fotoğraf arasından istediğimiz bir tarz fotoğrafı nasıl bulacağız?

Mesela bir gezi sırasında hem makro hem de manzara çekmiş olabiliriz ve bu manzara fotoğrafları arasında deniz manzarası da var gün batımı da dağ manzarası da. Şu anda belki nerede ne zaman ne çektiğinizi hatırlıyor olabilirsiniz ama fotoğraf sayısı binleri buldukça ve yıllar geçtikçe ilk zamanlarda çektiğiniz fotoğraflarınızı unutabilirsiniz.

Bu nedenle aradığınızı bulmak adına fotoğrafları etiketlemek en etkili yöntem gibi duruyor. Şu anda bir çok program bu etiketleme işlevini size sağlıyor. Önemli olan fotoğraflarınıza vermiş olduğunuz etiketleri yönetebilmek ve bu etiketler arasından filtrelemeler yapabilmek. Bu konuda çok çok iyi iki program var. Bunlardan birincisi Picasa 3, diğeri de Mac kullanıcıları için iPhoto programı.

Her iki programda da etiketleme işlemi çok kolay, vermiş olduğunuz tüm etiketlerin listesini görebiliyorsunuz ve o etiketlere göre arama yapmak da çok basit. Özellikle tüm etiketlerinizin listesini görebilmek, yeni çektiğiniz fotoğraflarınızı etiketlerken çok faydalı oluyor. Hem etiketlerin çokluğunu kontrol altına alabiliyorsunuz hem de tüm arşivleme sisteminiz ile ilgili etiketlerinizde standartlığı yakalıyorsunuz.

Bir örnek vereyim.

Mesela Bursa Gölyazı’ya gittiniz ve 150-200 fotoğraf ile geri döndünüz. Bu fotoğraflar arasında gün doğumu ve gün batımında çektiğiniz fotoğraflar da var, kayık fotoğrafları da var, kuş fotoğrafları da var, göl manzaraları da var, bulutların güzel olduğu manzara fotoğrafları da var. Eğer etiket listenize hakim değilseniz, bu fotoğraflara kayık, köy, göl manzarası, gün batımı, gün doğumu, gölyazı vb gibi bir sürü etiket koyabilirsiniz. Belki sadece bir kere kullanacağınız bir etiketi koyup etiket listesini şişirebilirsiniz veya benzer fotoğrafları farklı şekilde etiketlemiş olabilirsiniz ve bu da arama yaparken tam ve doğru sonuç almanızı engeller.

Bu nedenle etiketlemeye başlamadan önce ayrı bir sistem oluşturmanız lazım gene.

Gene herkesin sistemi farklıdır tabii ki ama benim aklıma en yatan ve benim de uyguladığım sistemi anlatmak istiyorum.

Etiketleri de gruplandırın. Yani etiket gruplarınız olsun ve o etiket gruplarındaki etiketleriniz de belli sayıda olsun.

Benim kullandığım ana etiket grupları şunlar:

Disk No
Yer
Teknik
Konu
(Kişi)
(Diğer)

Disk No:
O fotoğrafın hangi DVD’de olduğunu gösteriyor. Bu grubu kullanmak zorunlu mu? Belki değil ama nedense ben kullanıyorum :)

Yer:
Gidilen yerleri kapsıyor. Dolayısıyla bu grup da her zaman yeni etiketler ile büyüyor olacak. Bu kesinlikle gerekli bir gruplama.

Teknik:
Çekim tekniği ile alakalı. Bu gece fotoğrafı da olabilir, gün batımı ya da portre gibi de olabilir. Bu grubun içindeki etiketlerin neler olacağını en başta belirlemekte ve bir daha ekleme yapmamakta fayda var, ama her zaman istisnalar kaideyi bozabilir :)

Konu:
Bu grup ise en çabuk karışabilecek ve büyüyebilecek grup. Bunun altına manzara da girer, İstanbul da girer, doğa da girer, yusufçuk da girer, arı da girer, papatya da, gül de. Önemli olan bu konuları sizin çekim eğilimlerinize göre belirlemek.

Gölyazı’da çektiğiniz fotoğraflar arasında kayık fotoğrafları da var. Bunlar kayık olarak etiketleyebilirsiniz, ama bundan sonra da kayık çekecekseniz. Bir de kayık dışında başka araç çekecek misiniz? Veya çektiğiniz her farklı araç için ayrı ayrı etiket mi kullanacaksınız (otobüs, uçak, kayık, bisiklet, tramvay.. gibi) yoksa genel bir tanımlama mı yapacaksınız (taşıtlar, deniz araçları, raylı araçlar, hava araçları..gibi)

Aynı şey yusufçuk ve arılar için de geçerli. Yusufçuk ve Arı, ayrı ayrı etiketler mi olacak yoksa Hayvanlar diye genel bir etiket mi kullanacaksınız.

Buna sizin karar vermeniz lazım. Eğer sadece arılar üzerinde bir çalışma yapacaksanız o zaman ayrı bir Arı etiketi olabilir. Ama gezdiğiniz yerlerde gördüğünüz için çektiyseniz arıları, onun için ayrı bir etikete ihtiyacınız olmayabilir. Buna tamamen siz karar vereceksiniz. Eğer bu kararı en başında vermezseniz, ileride başınız çok ağrıyacaktır, benden söylemesi :)

Kişi:
Bu tamamen arkadaşlarınız ve aileniz ile alakalı. Ben bundan 10 sene sonra yeğenimin çekmiş olduğum tüm fotoğraflarını listelemek isteyebilirim. Ben koyuyorum bu grubu da ama bu tamamen size bağlı.

Diğer:
Bu eğer gruplarınız yeterli olmuyorsa veya bazı istisnai fotoğraflar için ek bir etiket gerekirse diye koydum. Sonuçta bu benim yapmış olduğum bir gruplama ve %100 doğru diye de birşey yok.

Bu şekilde her gruptan birer etiketi her fotoğrafa verirseniz, arama yaparken elinizde o kadar fazla seçenek olur. Günbatımında (teknik) çekmiş olduğum dağ manzaraları (konu) etiketlerine göre de arayabilirim, Abant’ta çekmiş olduğum gün batımı ve içinde hayvan olan fotoğraflarımı da arayabilirim.

Bu konuları ne detayda belirleyeceğiniz tamamen size kalmış durumda. Mesela ben İstanbul fotoğrafı çok çekiyorum diye Istanbul diye bir etiket kullanıyorum ama kayıklar için ayrı bir etiketim yok. Şu ana kadar çekmiş 10-15 tane yusufçuk fotoğrafı için ayrı bir etiketim yok, onun yerine genel olarak Hayvanlar diye bir etiket kullanıyorum.

Bu arada seçeceğiniz etiketlere bağlı olarak gruplandırmanızı da paralel olarak oluşturabileceğinizi de hatırlatmak isterim.

Bu arşivleme sistemini ve onun altındaki etiketleme sistemini ne kadar erken oturtursanız o kadar iyi olur. Ben buna çok geç başladım ve şimdi 10.000’in üzerinde fotoğrafı etiketlemek ve gruplandırmak ile meşgulüm ve emin olun gerçekten çok yorucu ve sıkıcı bir iş. Ama ne yazık ki çok gerekli.

Benim anlattığım tamamen benim uyguladığım ve bana en mantıklı gelen sistem. Ama sizin uygulamakta olduğunuz sistemleri de öğrenmek isterim. Bu şekilde kendi eksikliklerimi de görmüş olurum.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder