Manzara Fotoğraflarında Maksimum Netlik

Manzara fotoğrafı çekilirken genel olarak maksimum netliğin elde edilmesi her zaman tercih edilir. Bu nedenle de diyaframı mümkün olduğunca kısmak ve mümkün olan en geniş açıyı verecek olan odak uzunluklarının tercih edilmesi gerekir.

Öte yandan, netleme noktasının seçilmesinde de dikkat edilmesi gereken başka konular da var. Bunlardan birincisi, net alan derinliği ile alakalı. Daha evvel yazmıştım, net alan, fotoğrafı çekilen konunun önünde ve arkasında net olarak fotoğrafa çıkan bölgeye deniyor ve bu alanın büyüklüğü/genişliği de net alanın derinliği olarak adlandırılıyor.

Genel olarak manzara fotoğrafında f/22’ye alınıp ufuk çizgisine ya da en uzaktaki noktaya netleme yapılır. Ama net alanın 1/3’ünün fotoğrafı çekilen konunun önünde, 2/3’nin ise fotoğrafın ardından kaldığını düşünürsek, en uzaktaki noktaya netleme yapmamamız gerektiği ortaya çıkıyor. Manzara fotoğrafında maksimum net alan derinliğini yakalayabilmek için netleme yapılan noktanın fotoğrafını çektiğimiz manzaranın bize yakın olan bir kısmına denk düşmesi net alanı arttıracaktır. Bu sayede, net alanın 1/3’lük kısmı bize yakın olan bölgeye denk düşecek, geri kalan 2/3’lük bölümü ise arkada olacaktır ve kullanılan diyafram ve odak uzunluğuna göre muhtemelen sonsuza kadar gidecektir.

Maksimum netlik elde edilmesi için yapılabilecek bir başka yöntem de, seçilen netlik noktası ile alakalı. Bir önceki yazımda genel olarak tek nokta kullanılmasının ve bu noktanın da tam ortadaki nokta olmasının daha iyi olacağını belirtmiştim. Ancak manzara fotoğraflarında bunu biraz değiştirebiliriz. Manzara fotoğrafları için netlik noktası seçimini otomatik yaparsak, fotoğraf makinamız bir noktaya netleme yerine birden fazla noktaya netleme yapacak ve bu da net alan derinliğini otomatik olarak arttıracaktır.

Netleme Kilidi

Bir önceki yazımda netlik noktalarını anlatmıştım ve genel olarak ortadaki noktanın seçilmesinin daha iyi olabileceğini belirtmiştim.

Ama her fotoğrafta netleme yapmak istediğimiz nokta kadrajın tam ortasına gelmiyor ne yazık ki. Bu durumda ya netleme kilidi yapacağız ya da netlik noktasını değiştireceğiz. Şahsen netleme kilidi yapmanın daha basit ve hızlı bir çözüm olduğunu düşünüyorum.

Netleme kilidi (ortadaki netlik noktasının seçildiğini varsayıyorum) ortadaki netlik noktasının netleme yapmak istediğiniz noktaya doğrultulması sonrasında deklanşöre yarım basarak oluşuyor. Deklanşörden elinizi kaldırmadan ve de tam basmadan ondan sonra istediğiniz kadrajı tekrar oluşturabilirsiniz. 

Bu kadar basit bir işlem aslında. Örnek ile anlatalım. Çekmek istediğiniz bir model var ve ortadaki netlik noktasını bu modelin gözlerine denk getirdiniz ve yarım deklanşör yaparak netleme yaptınız. Ama bu durumda model kadrajın tam ortasında olacak mecburen. Diyelim ki modelin bakış yönü sizin solunuz, ve bu nedenle de siz modelin kadrajın sağ tarafında kalmasını istiyorsunuz. Bu durumda, hala eliniz deklanşörde ve yarım basılmış şekilde ve bırakmadan kameranızı istediğiniz kadrajı oluşturmak üzere modelinizin soluna doğru çevirip kadrajınızı istediğiniz gibi ayarlayabilirsiniz. Bu durumda hem modeliniz net hem de istediğiniz kadrajı elde etmiş olacaksınız.

Netlik Noktalar / AF Points

Fotoğraf makinanızın vizöründen baktığınız çeşitli sayıda küçük karecikler görürsünüz. Örnek olarak aşağıdaki fotoğrafta Canon EOS 40d’nin vizörü bulunuyor:

Kaynak: www.dpreview.com

Bu noktalar netlik noktaları (AF Points) olarak adlandırılıyor. Hangi noktadan netlik yapılacağının kararı makinaya bırakılabildiği gibi kullanıcı tarafından da belirlenebiliyor. Yani yukarıdaki örnekten gidersek, 9 netlik noktasından sadece 1 tanesi ile netleme yapabilirsiniz ya da seçimi otomatiğe bırakıp makinanın belirleyeceği 1 veya daha fazla noktadan netleme yapabilirsiniz.

İlk önce bu seçimi nasıl yapabileceğinizi anlatayım. Bunu Canon’a göre anlatacağım ama diğer makinalar için de mantık hemen hemen aynıdır.

Kaynak: www.dpreview.com

Yukarıdaki fotoğrafta sizin bakış yönünüze göre en sağ taraftaki tuş, fotoğraf çekim modunda basılırsa, bu netlik noktalarını aktif hale getiriyor ve makinanın arka tarafında bulunan hızlı kontrol halkası ile istediğiniz noktayı seçebiliyorsunuz. İster aynı tuşa basarak ister deklanşöre basarak bu seçimi sabitlemiş oluyorsunuz. Bu durumda sadece seçmiş olduğunuz tuş aktif olacak diğerleri eski hallerine geri döneceklerdir. Eğer bahsettiğim şekilde netlik noktasını siz belirleyecekseniz bu durumda sadece 1 nokta seçebiliyorsunuz, daha fazla değil. Tabii bu tuşa bastıktan sonra bütün netlik noktalarının aktif hale geldiğini görebilirsiniz ama bu netlik noktası seçimini otomatik olarak makinaya bıraktığınız anlamına geliyor.

Bu durumda, neye göre bu netlik noktası seçimini yapmalıyız ?

Genel olarak, netlik noktasını otomatikte bıraktığınızda, yani makina seçiyorsa, fotoğraf makinalarının yazılımı nedeniyle en yakın konu/obje/insan üzerinden netlik yapılıyor. Bu da aslında sizin istediğiniz yerin net olmaması ama istemediğiniz yerlerin net olması gibi sonuçlar doğurabiliyor. İstediğiniz yerin net olması için mutlaka bu noktayı sizin belirlemeniz gerekiyor.

Bu konuda bana anlatılanlar, okuduklarım ve yaptığım denemeler sonucunda ben genel olarak en ortadaki noktanın seçilmesini tercih ediyorum. Bunun iki tane çok basit nedeni var. Birincisi, her fotoğrafta nereye netlik yapacağım değişiyor ve bu nedenle her seferinde netlik noktasını değiştirmek zaman kaybına yol açıyor. Öte yandan bir önceki fotoğrafı çekerken hangi noktadan netleme yaptığımı hatırlamayabilirim ve bunu ayarlamaya çalışırken fotoğraf kaçmış olabilir. En azında hep ortada bırakarak her zaman aynı noktadan netlik yaptığım için bu vakit kaybını bertaraf etmiş oluyorum. Eğer ortadaki netlik noktasını seçmiş olmam sebebiyle kadrajımı düzgün kuramıyorsam, bu sefer de netleme kilidi ile istediğim kadrajı oluşturabilirim. Bu konuyu da bir sonraki yazımda anlatacağım.

İkinci sebebim ise, makinaların yazılımları sonucunda gene bu netlik noktalarıından en ortadaki olan nokta, diğer noktalara göre daha hassas ve kesin netleme yapıyor. Bu nedenle daha iyi sonuçlar alınabiliyor bu nokta ile.

Bu nedenle tavsiyem, netlik noktası seçimini, manzara fotoğrafları hariç makinaya bırakmamanız ve kendiniz seçmeniz yönünde olacak.