Spot Ölçüm

Daha evvel yazmış olduğum Hangi Ölçüm Modu ve Poz Ölçüm Modları yazılarımda ölçüm modları hakkında genel bir bilgi vermeye çalışmıştım. Şimdi ise spot ölçüm modunu nasıl kullanabileceğimize dair birkaç ipucu vermeye çalışacağım.

Spot ölçüm modunda bildiğiniz üzere kadrajın sizin belirlediğiniz %1-%5 arasında bir bölümünden ışık okunuyor. Bu istediğiniz bölgeyi belirlemek ise çok kolay, ölçüm modunuzu makinada spot ölçüme getiriyorsunuz. Ve spot ölçüm yapacak olan netleme noktasını kadrajda istediğiniz yere denk getiriyorsunuz ve yarım deklanşör yapıp okumanızı gerçekleştiriyorsunuz ve sonra da tam deklanşör ile fotoğrafınızı çekiyorsunuz. Ama bunu yaparken çok dikkatli olmanız lazım çünkü spot ölçüm çok riskli bir ölçüm modu ve nereden okuma yapacağınız fotoğrafınızın nasıl pozlanacağını direk etkiliyor.

Bunu bir örnek ile anlamaya çalışalım.

Aşağıdaki fotoğraf, matriks veya genel ölçüm modu ile çekildi. Dikkat ederseniz, fotoğrafta hem gölgeli hem de ışılı alanlar var. Genel ölçüm modunda çekildiği için hem gölgeli alanlardan hem de aydınlık alanlardan detay alabilmek amacıyla fotoğraf biraz fazla pozlanmış durumda. Özellikle sol üst taraftaki aydınlık alanlarda patlamalar ve dolayısıyla ufak detay kayıpları var ama özellikle de sağ üst alanda yer alan gölgeli alanlardan az da olsa detay alınabiliyor.

Bu fotoya tekrar dikkat ederseniz, modelin yüzünde sol üstten sağ alta doğru inen hafif bir ışık huzmesi var. Spot ölçüm modu ile burada bazı yaratıcı sonuçlar elde edebiliriz. Spot ölçüme aldıktan sonra ve yüzün üzerindeki bu ışık huzmesinden okuma yaptığımızda aşağıdaki gibi bir fotoğraf çıkıyor.

Bu sefer aydınlık alanlarda patlamaların önüne geçtik ama gölgeli alanlardan detay alamıyoruz artık. Ama yüzün üzerindeki o ışık huzmesi daha belirgin olmuş durumda. Neyi çekmek istediğinize bağlı olarak bu gölgeli alandaki kayıplar göz ardı edilebilir.

Spot ölçüm riskli demiştik. Eğer yanlışlıkla o ışık huzmesi yerine yüzün gölge düşen kısmından okuma yapmış olsa idik, aşağıdaki gibi bir fotoğraf ortaya çıkacaktı.

Bu sefer gölgeli alanlar doğru pozlanmış ama aydınlık bölümler patlamış durumda. Eğer dikkat edilmezse farkında olmadan ışık huzmesi yerine bu gölgeli alandan okuma yapmak çok olası bir durum.

Burada şunu da belirtmek istiyorum. Nikon fotoğraf makinalarında sizin belirleyeceğiniz herhangi bir netleme noktasından spot ölçüm yapılabilirken Canon fotoğraf makinalarında ise sadece ortadaki noktadan spot ölçüm yapılabiliyor. Dolayısıyla kullandığınız makinaya hakim olmanız da spot ölçümün doğru kullanılması için önemli bir etken.